Naar aanleiding van ons jubileum blikken we terug op onze geschiedenis en de relevantie van onze missie. In dit interview deelt Hugo Couderé, oprichter van Alterfin, zijn verhaal. Wat waren de uitdagingen van de beginjaren, en wat maakt de missie van onze coöperatie nog steeds uniek in 2025?

Waarom heb je Alterfin 30 jaar geleden opgericht?

Armoedebestrijding stond van bij het begin centraal in de missie van Alterfin. Voor mij persoonlijk was het een belangrijke drijfveer, vooral tegen het einde van mijn studies.  

Het probleem van armoede hield me altijd bezig, zowel op politiek als persoonlijk vlak, en ik kwam er al snel rechtstreeks mee in aanraking.

Hoe hebben je persoonlijke ervaringen een rol gespeeld?

Tijdens mijn studies toegepaste economische wetenschappen aan de Universiteit Antwerpen sloot ik me aan bij Verontruste Economisten, een groep die ook ondersteund werd door professor Stefaan Marysse. Hij werd een echte mentor voor mij. De groep wilde zowel theoretische als praktische kritiek ontwikkelen op de gangbare economische theorie.

Na mijn studies, en dankzij het contact met Stefaan, ging ik in Tanzania werken. Vier jaar lang zette ik me in voor ontwikkelingsprojecten in Afrika. Die ervaring was een keerpunt in mijn zoektocht naar manieren om armoede structureel aan te pakken. Ik zag met eigen ogen hoe cruciaal toegang tot financiering was. Mensen die in sociale ondernemingen werkten, hadden deze toegang nodig om hun economische activiteiten verder te kunnen ontwikkelen en hun levensstandaard te verbeteren.  

Het werd me duidelijk dat duurzame ontwikkeling verder gaat dan het ondersteunen van lokale organisaties: de lokale bevolking moet financieel onafhankelijk kunnen zijn, en minder afhankelijk van externe hulp.  

Na mijn tijd in Afrika keerde ik terug naar de Universiteit Antwerpen als onderzoeksassistent en werkte ik aan mijn doctoraat. Daarnaast begon ik ngo’s te adviseren, wat me bij de Projectcommissie van 11.11.11 (voorheen NCOS) bracht. NCOS bundelde ngo’s zoals Rikolto (voorheen Vredeseilanden) en Oxfam, allemaal met een sterke focus op ontwikkelingsdoelstellingen.

Wat was de context in 1994?

In de jaren ’90 waren de meeste ngo’s, waaronder de organisaties binnen de Projectcommissie van 11.11.11, sterk afhankelijk van giften. Toch zochten ook ze naar manieren om economische en duurzame ontwikkeling te ondersteunen, los van de klassieke hulpverlening.  

Rikolto, Oxfam en andere oprichters van Alterfin zoals de Wereldwinkels, werkten al samen met producentencoöperaties en sociale ondernemingen. Ze boden (en bieden nog steeds) waardevolle ondersteuning, maar beschikten niet over de financiële middelen om deze organisaties op lange termijn leefbaar te houden.

Impact investing, zoals we dat vandaag kennen, bestond toen nog niet. Ik kwam met het idee van een vorm van alternatieve financiering die leefbare initiatieven met een sterke sociale missie kon ondersteunen.  

‍

‍

Zo werd ALTERnatieve FINanciering - Alterfin - geboren.

11.11.11 zag het potentieel en financierde me een jaar lang om het concept verder uit te werken, en businessplan op te stellen en startkapitaal te verzamelen.

Maar een goed plan alleen was natuurlijk niet genoeg: we hadden ook startkapitaal nodig. Uiteindelijk bundelden tien ngo’s en twee banken hun krachten en zamelden 600.000 euro in om Alterfin op te starten. Ik verliet mijn job aan de universiteit om me er volledig op toe te leggen.

Kort daarna, in 1998, raakten Franstalige ngo’s zoals Humundi (voorheen SOS Faim), Entraide et Fraternité en Magasins du Monde betrokken bij Alterfin, wat de coöperatie nog verder versterkte.

Hoe waren de beginjaren, en waarom vieren we 30 jaar impact investing pas een jaar na de officiële oprichting?

Alterfin werd officieel opgericht op 16 november 1994, maar de echte activiteiten gingen pas in 1995 van start. Daarom vieren we ons dertigjarig bestaan in 2025.

De beginperiode was intens. We moesten managementsystemen op poten zetten, beslissen over de bestuursstructuur, en – voornamelijk - een kredietportefeuille uitbouwen.  

Vandaag lijkt het misschien ondenkbaar, maar in 1995 bestonden e-mail en internet nog maar net. Onze ‘snelle’ communicatie verliep toen nog via fax! Alterfin werd opgericht in een tijd waarinInformatica en Communicatietechnologie (ICT) nog in de kinderschoenen stond, wat het des te indrukwekkender maakt hoe we de basis legden voor wat Alterfin vandaag is.

Ons team bestond de eerste jaren uit slechts twee mensen, Nadia Wera voor de marketing en communicatie en mezelf voor de ontwikkeling van de portefeuille en het algemeen beheer.

In de eerste drie jaar was ik de enige investment manager en begeleidde ik negen socialeondernemingen over heel Latijns-Amerika. We ondersteunden vier partners in duurzame familiale landbouw en vijf microfinancieringsinstellingen in Chili,Peru, Bolivia, Ecuador en El Salvador.  

Vandaag is Alterfin uitgegroeid tot een team van 35 mensen dat wereldwijd meer dan 130 partners financiert.

Waarom is Alterfin een coöperatie? Wat is het voordeel voor een organisatie met focus op impact?

Onze oprichtende ngo’s waren sterk geëngageerd, maar hadden beperkte financiële slagkracht. Bovendien werden we door traditionele financiële instellingen als een ‘vreemd beest’ beschouwd.  

We beseften meteen dat we een langetermijnfinanciering voor duurzame ontwikkeling nodig hadden, én een manier om onze missie en waarden te verankeren. Het coöperatieve model bood beide.

Doorheen de jaren ontdekten we nog een extra troef: als coöperatie konden we langdurige relaties opbouwen met onze partners en hun duurzame ontwikkeling op de voet volgen. We waren flexibeler en konden beter inspelen op hun noden. Dat is nog altijd een van onze grootste troeven.

Je bleef bijna 30 jaar bij Alterfin. Wat hield je al die jaren gemotiveerd en wat maakt dat Alterfin eruit springt binnen de impact investing sector?

Wat Alterfin uniek maakt, is haar sterke ethische en impact-first dimensie. Het hele team deelt dezelfde waarden, en die betrokkenheid werkt aanstekelijk voor iedereen die voor of met Alterfin werkt.

Door de jaren heen heb ik met eigen ogen gezien hoe ons werk een positieve impact heeft op mensenlevens en socialeondernemingen. Dat gaf me telkens opnieuw de bevestiging dat onze inspanningen écht een verschil maken.

Alterfin heeft zich ontwikkeld tot een solide organisatie met een sterk netwerk, en dat alles zonder haar waarden en missie uit het oog te verliezen. Net dat maakt het zo'n bijzondere plek.

Wat hoop je voor de komende 30 jaar? Wat mogen toekomstige coöperanten en partners niet vergeten?

De uitdagingen waar we vandaag voor staan – op ecologisch, sociaal en economisch vlak – maken impact investing relevanter en urgenter dan ooit.

Alterfin is een deel van de oplossing. Haar missie verenigt duizenden geëngageerde coöperanten, honderden socialeondernemingen wereldwijd en een sterk netwerk van gelijkgestemde organisaties.

Toekomstige generaties van Alterfin coöperanten en partners mogen nooit vergeten wat we samen kunnen bereiken.  

We zijn geraakt waar we vandaag staan dankzij een gedeelde visie. En ik hoop dat die spirit nog vele decennia voortleeft!

Ontmoet Hugo Couderé, andere sleutelfiguren en vennoten van Alterfin.

Kom op zaterdag 26 april 2025 de 30e verjaardag van onze coöperatie vieren.
Schrijf je vandaag in voor het evenement om jouw plek te reserveren!

‍